Pismo Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 7 lutego 2006 r. do Przewodniczących Rad Gmin i Miast, do Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Miast oraz Komisarzy Wyborczych dotyczące okręgów wyborczych i obwodów głosowania w wyborach do organów samorządu terytor

 PAŃSTWOWA                                  Warszawa, dnia 7 lutego 2006 r.
KOMISJA WYBORCZA
ZPOW-703-5/06

Panie i Panowie
Przewodniczący Rad Gmin i Miast, 
Wójtowie, Burmistrzowie i Prezydenci Miast,
Komisarze Wyborczy

Państwowa Komisja Wyborcza, w związku z przypadającymi w bieżącym roku wyborami organów samorządu terytorialnego, przypomina o zasadach dokonywania zmian w podziale gmin na okręgi wyborcze i obwody głosowania.

Zgodnie z art. 92 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. — Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547 ze zmianami), zwanej dalej „Ordynacją wyborczą”, podział gminy na okręgi wyborcze jest stały. Zmiany granic okręgów wyborczych dopuszczalne są wyłącznie w razie wystąpienia przesłanek określonych w tym przepisie.

Powyższe oznacza, że zmiany mogą być dokonywane jedynie w wypadku, gdy w wyniku zajścia przesłanek wymienionych w art. 92 ust. 1 Ordynacji wyborczej dotychczasowy podział gminy na okręgi wyborcze nie spełnia wymogów określonych w art. 89 ust. 2-4 i art. 92 ust. 2 w związku z art.90.

Dotyczy to także sytuacji, gdy podział gminy na stałe okręgi wyborcze już w chwili jego dokonywania nie był zgodny z wymogami określonymi w art. 89 ust. 2-4 Ordynacji wyborczej, gdyż niemożliwe było utworzenie okręgów wyborczych spełniających jednocześnie te wymogi i zapewniających zachowanie zasad określonych w art. 90 oraz w art. 92 ust. 2, które muszą być rygorystycznie przestrzegane.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 Ordynacji wyborczej głosowanie w wyborach do organów jednostek samorządu terytorialnego przeprowadza się w stałych i odrębnych obwodach głosowania. Zmiany w podziale gminy na stałe obwody głosowania dopuszczalne są wyłącznie w razie wystąpienia przesłanek określonych w art. 31 ust. 1 Ordynacji wyborczej.

Zmiany mogą być zatem dokonywane jedynie w wypadku, gdy w wyniku zajścia przesłanek wymienionych w art. 31 ust. 1 Ordynacji wyborczej dotychczasowy podział gminy na stałe obwody głosowania nie spełnia wymogów określonych w art. 30 ust. 2a lub konieczność dokonania zmian wynika ze zmian podziału gminy na okręgi wyborcze.
Przy dokonywaniu zmian w podziale gminy na stałe obwody głosowania należy przy określaniu ich granic brać pod uwagę maksymalne ułatwienie wyborcom dotarcia do lokali wyborczych. Celowi temu służy również odpowiednia lokalizacja siedzib obwodowych komisji wyborczych. Podział gminy na obwody głosowania powinien umożliwiać również należyte wykonanie zadań wyborczych przez obwodowe komisje wyborcze. Sprzyja temu unikanie tworzenia obwodów głosowania obejmujących wiele okręgów wyborczych lub części tych okręgów.

Zmianie uległy zasady tworzenia odrębnych obwodów głosowania. Zgodnie z art. 30 ust. 2b i 2c Ordynacji wyborczej w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, w których w dniu wyborów będzie przebywać co najmniej 15 wyborców objętych rejestrem wyborców w danej gminie, tworzy się odrębne obwody głosowania. Nieutworzenie takiego obwodu jest możliwe wyłącznie w uzasadnionych przypadkach na wniosek kierownika jednostki. W jednostkach, w których w dniu wyborów przebywać będzie mniejsza liczba wyborców, po zasięgnięciu opinii jej kierownika, może zostać utworzony odrębny obwód głosowania.

Państwowa Komisja Wyborcza zwraca się do organów gmin o sprawdzenie, czy podział na okręgi wyborcze i na obwody głosowania spełnia wymogi ustawowe. Prace należy podjąć w najbliższym czasie, bowiem terminy dokonania zmian w podziale gminy na okręgi wyborcze i przedłożenia wniosków w sprawie zmian w podziale gminy na stałe obwody głosowania upływają na 3 miesiące przed upływem kadencji rad.

Komisarze wyborczy powinni zapewnić organom gmin niezbędną pomoc w ocenie zgodności projektowanych przez nie rozwiązań z przepisami ustawy oraz podejmować, w razie potrzeby, działania w trybie nadzoru.

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej: Ferdynand Rymarz